Een concreet voorbeeld hiervan zijn de randelementen die je (straks) aantreft bij de verschillende viaducten en onderdoorgangen.

De randelementen – de betonnen elementen die aan de voorkant van een viaduct hangen- die je tegenkomt op de viaducten bijvoorbeeld bij de Polderweg, Zutphensestraat of de Kayersdijk zijn niet zomaar gekozen. Ze zijn voortgekomen vanuit het op diverse manieren kijken naar de omgeving: vanuit het perspectief van de weggebruiker, maar ook vanuit het perspectief van de omgeving zoals omwonenden, fietsers en voetgangers. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een balans tussen de beschikbare techniek, het uiterlijk (inclusief eenduidige toepassing) en de omgeving.

Hoe ziet dit er dan uit?

Kunnen we de nieuwe randelementen langs de A1 al zien? Om dat te ontdekken trekken we onze persoonlijke veiligheidsmiddelen aan en gaan op pad naar een viaducten en een onderdoorgang die momenteel verbreed worden: de Zutphensestraat en de onderdoorgang bij de Polderweg. Daar zien we al enkele elementen die ontworpen zijn op basis van het inpassingsconcept, namelijk de zogenaamde randelementen die voorzien zijn van cannelures en een naam.

Cannelures: wat zijn ze? Cannelures zijn afwerkingspanelen met grove, verticale groeven. Wanneer (zon)licht op deze groeven valt, ontstaat er een fraai licht- en schaduwspel. Tevens verhullen de cannelures een eventuele vervuiling door uitspoelwater van bovenaf. Cannelures hebben een rijke geschiedenis: zo zijn ze al terug te vinden in de zuilen van de Romeinse tempel van Evora (bron: Wikipedia). Oorspronkelijk waren deze zuilen een imitatie van de stam van een boom, waarbij de cannelures de groeven in de schors voorstellen.

Randelementen gebruikt bij de verbreding van de A1

Het toepassen van randelementen bij het ontwerp van de viaducten en onderdoorgangen langs de A1 passen volgens Rijkswaterstaat in de gedachtegang om zoveel mogelijk onderlinge samenhang en herkenbaarheid te creëren.

Hoewel elk viaduct of tunnel uniek is, zijn er wel dezelfde uitdagingen te herkennen. Zo worden dezelfde zogenaamde wijkende wanden, randelementen, benamingen en cannelures toegepast. Wist u trouwens dat dezelfde randelementen en cannelures al in de vorige fase van de verbreding van de A1 is toegepast? Hierdoor ontstaat een eenheid die door de weggebruiker als herkenbaar, rustig en ingepast in de omgeving wordt ervaren.

Voegen minder zichtbaar

De cannelures worden tevens toegepast met als doel om de voegen zo min mogelijk zichtbaar te maken. Door cannelures te gebruiken met dezelfde breedte als de voeg, verdwijnen de voegen zoveel mogelijk uit het zicht. Daardoor lijkt de hele randafwerking één geheel. De cannelures die worden gebruikt bij dit deel van de verbreding van de A1 worden uitgevoerd in antracietzwarte kleur.

Uitzonderingen

Er zijn echter een paar uitzonderingen. De combinatie van meer licht in de tunnels, duurzaamheid en de verscheidenheid aan uitvoeringstechnieken betekent dat de wanden en/of uiteinden van de viaducten/tunnels bij de Polderweg, IJsseldijk en Brinkenweg (allen in Apeldoorn) meer cannelures krijgen dan enkel de randafwerking. Om het bij deze onderdoorgangen één geheel te laten lijken, krijgen hier de randelementen en de cannelures allemaal dezelfde grijze betonkleur.

De antracietkleurige cannelures bij het verbrede viaduct aan de Zutphensestraat (Apeldoorn) van de achterkant bezien: zo worden ze gemonteerd.

Naamgeving

In de randelementen wordt ook de naam van het betreffende viaduct of onderdoorgang verwerkt. Bij ieder viaduct/onderdoorgang wordt de naamgeving op dezelfde manier toegepast: hetzelfde lettertype in het midden van de randelementen of gecentreerd boven de rijrichting.

De naamgeving van het viaduct of onderdoorgang is onderdeel van de randelementen

Montage van de randelementen bij de Polderweg (Apeldoorn)

Naamgeving op de betonkleurige randelementen bij de Polderweg (Apeldoorn)

Mooi om te zien

De randelementen zijn hiermee een mooi en concreet voorbeeld van hoe de ideeën, via de tekentafel uiteindelijk resulteren in een zichtbaar straatbeeld. De randelementen, de cannelures én de naamgeving zorgen er dan ook voor dat er sprake is van een herkenbaar, rustgevend en voorspelbaar wegbeeld van de viaducten, tunnels en onderdoorgangen onder de A1 door én past in de ambitie van Rijkswaterstaat om de ruimtelijke kwaliteit steeds verder te verhogen.